11 Şubat 2021, Ayse Ökten ve Samed Küçükikiz
COVID-19 pandemisi ile birlikle, daha önce sıklıkla kullanılan birçok istihdam ölçüsü iş piyasasındaki durumu ve iş piyasasının ekonomi üstündeki etkisini anlatmakta yetersiz hale gelmiştir.
Değişik ülkelerin bu dönemde farklı önlemler almış olması ülkeler arası karşılaştırmalarda zorluklar yaratmaktadır. Mesela Amerika’da yaygın olarak kullanılan yöntem işsizlere verilen işsizlik sigortalarındaki artış olurken, Türkiye ve Almanya şirketlere kısa çalışma ödenekleri sağlayarak işten çıkartmaları önlemeye çalışmışlardır. Dolayısı ile aşağıdaki ülkeler arası işsizlik oranı farklılıkları pandemi sırasında alınan önlemleri yansıtmaktadır. 2019 Aralık ayına göre 2020 ilk 10 ayın işsizlik oranı ortalaması Amerika’da %133 artarken, Türkiye’de sadece %1.29 artmış görünmektedir.
Ülkelerin pandemi sırasında aldığı önlemlerden nispeten bağımsız sayılabilecek ve iş piyasasındaki değişikliklerin ekonomiye etkisini daha iyi yansıtması beklenilen bir veri olan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nün yayımladığı iş saati kayıplarını anlamakta yarar görüyoruz. Bu istatistik ILO tarafından ekonometrik metotlar kullanılarak 2019’un son çeyreği ile 2020’deki çalışma saati farklıklarının hesaplanması ile elde edilmiştir. Bu bilgilere göre en çok iş saati kaybı %21 ile Arjantin’de en az ise %0.8 ile Yeni Zelanda’da görülmüştür. Türkiye 2020 yılında %14.7 iş saati kaybı yaşamıştır. Aşağıdaki grafikte de görüldüğü gibi, Türkiye iş saati kayıplarında 47 ülke arasında 43. konumda yer almaktadır.
Aşağıdaki grafikte, genel olarak, çalışma saatinde yüksek kayıplar yaşayan ülkelerde GSYH’daki büyümenin düşük olduğunu gözlüyoruz. Aynı zamanda bu genellemeye en çok ters düşen ülkenin Türkiye olduğunu da gözlemliyoruz. Çalışma saati kayıpları oldukça yüksek olmasına rağmen, IMF’nin 2021 Ocak ayında yayımlanan büyüme tahminlerine göre Türkiye 2020’de %1.2 büyüme kaydetmiş olacaktır.
IMF verilerine göre 2020 yılında aşağıdaki 22 ülkeden sadece Çin ve Türkiye pozitif büyümüş olacaktır.
