28 Mayıs 2021, Ayse Ökten ve Samed Küçükikiz
2020 Pandemisi dünyanın birçok ülkesinde GSYH’da daralmaya sebep olurken Türkiye’de %1.8 büyüme gözlenmiştir.
Bu büyümenin sektörlere dağılımını aşağıdaki grafikte görüntülüyoruz. Bu dönemde tarım sektörü %0.3, sanayi %0.4 ile büyümeye pozitif, inşaat sektörü ise eksi %0.2 ile negatif katkı yapmıştır. Hizmet sektörü genelde %0.6 katkı yapmış, alt kategorilerinde ise en yüksek katkı %0.9 ile finans ve sigorta sektöründen gelmiştir. Yani 2020 de GSYH’daki toplam %1.8 büyümenin ciddi bir kısmı finans sektöründeki büyümeden kaynaklanmaktadır.
Türkiye’de geçmişte yaşanan krizlerin birçoğunda finans sektöründe büyüme gözlendiğini aşağıdaki grafikte daha iyi görebiliriz. Mesela 2001 krizinde GSYH %5.8 küçülürken finans sektöründeki büyüme %0,3 ile pozitif katkı yapmıştır. 2009 krizinde benzer bir şekilde GSYH -%4.3 değişirken, finans sektörünün katkısı %0.8 olmuştur.
Finans sektöründeki büyüme Türkiye’ye özgü olmamakla birlikte 2020 de Türkiye’de büyümeye katkısının diğer ülkelerden çok fazla olduğunu OECD’nin tahminlerini de içeren aşağıdaki grafikten görebiliriz.
Finans sektöründeki büyümenin ana kaynağı bankalar tarafından verilen kredilerdeki artıştır. Kredi genişlemesi krizle mücadelede kullanılan bir araç olmakla birlikte 2020 Pandemisinde Türkiye’nin bu aracı diğer birçok ülkeye göre çok daha yoğun kullandığını söyleyebiliriz. Aşağıdaki grafikte 2019 4. Çeyrek’den 2020 3. Çeyreğe Kredi değişimini GSYH’ya oran olarak sergilemekteyiz.
Kredi genişlemesi ile yakalanan büyüme sürdürülebilir olamayacağı için çok uzun dönemli olması da beklenmeyen bir büyümedir.
