COVID-19 sonrası, dünyanın birçok ülkesinde enflasyonda artış görülmeye başlamıştır. Mesela Amerika’da 2019-2020 döneminde %2-%2.5 civarında seyreden enflasyon, Temmuz 2021’de %5’in üstüne çıkmıştır. İngiltere’de ise pandeminin ilk aylarında düşüş gösterip, 2021 Temmuz ayında pandemi öncesi seviyesine ulaşmıştır.
Diğer ülkelerdeki bu gelişmelerle karşılaştıracak olursak, Türkiye’deki enflasyon oranının dünyadaki birçok ülkeye göre çok yüksek seviyede olduğunu gözleyebiliriz.
Faizler ile enflasyon arasındaki farka bakacak olursak, ex post reel faiz oranının (kabaca “’Merkez Bankası politika faiz oranı – enflasyon oranı’ kullandık bu tanım icin) ne kadar oynak bir yapıya sahip olduğunu aşağıdaki grafikten gözleyebiliriz. En son Ağustos ayında açıklanan enflasyon oranı MB faiz oranın üstünde olup bu farkın negatif olmasına sebep olmuştur. (BIS veri setinde ülke sayısının fazla olduğu dönemler tercih edilmiştir.)
Dünyadaki birçok ülke ile karşılaştırdığımızda Türkiye’de meydana gelen ex post reel faizin Haziran 2020’de birçok ülke arasında en düşük seviyede, 2021 Haziran ayında ise yüksek seviyede olduğunu görebiliriz.
Faiz ve enflasyon oranlarındaki bu dalgalanmalar, büyük ihtimal ile enflasyon beklentilerini ve döviz kurlarını da etkilemeye devam edecektir. Buna ek olaraktan beklentilerin de enflasyon dalgalanmalarına neden olduğunu söyleyebiliriz.
Aşağıdaki grafikten de görülebileceği gibi Türk lirasında 2020’den beri devam eden değer kaybı ve oynaklık birçok gelişmekte olan ülkede gözlenmemektedir. (Gelişmekte olan ülkeler: Brezilya, Şili, Macaristan, Endonezya, Hindistan, Polonya, Romanya, Rusya, Tayland, Güney Afrika)
