15 Nisan 2022, Ayse Ökten ve Samed Küçükikiz
Hazine ve Maliye Bakanlığının yayımladığı verileri kullanarak son yıllarda asgari ücrete ne olduğuna bakıyoruz. Aşağıdaki grafikte 2011 yılından beri brüt ve net asgari ücretleri sergiliyoruz. İki seri arasındaki fark SSK, işsizlik primleri ve birtakım vergilerdir. Bu bilgilere göre, mesela 2021-2022 yılları arasında net asgari ücret 2825 TL’den 4253 TL’ye çıkartılmış, yani %50 artış kaydetmiştir.
Tabi gerçek gelirin ne olduğunu anlamak için bu asgari ücret verilerinin enflasyondan arındırılması gerekir. Aşağıdaki grafikten de görülebileceği gibi, 2018 yılından beri Türkiye’de yüksek enflasyon gözlenmeye başlanmıştır. Mesela 2022 Mart ayında yıllık enflasyon genel endekste %61.1; gıda ve alkolsüz içecekler kategorisinde %70.3 değerini görmüştür.
Aşağıdaki grafikte 2011 ocak ayını baz alarak ve TÜFE’nin bu iki endeksini kullanarak reel net asgari ücretin zaman içindeki gelişimini sergiliyoruz. Buradan 2018 ve 2021 yıllarında asgari ücretin yıl içinde ciddi biçimde eridiğini gözlemleyebiliriz. Mesela gıda endeksiyle baz alınan asgari ücret 2018’in Ocak ayı ile Aralık ayı arasında %18 azalmıştır. 2021’de ise yıl içinde reel asgari ücret %28’lik bir düşüş kaydetmiştir. Aynı rakamlar benzer bir şekilde genel TÜFE endeksi baz alınan asgari ücrette 2018 yılında %16 ve 2021 yılında %25 daralma ifade etmektedir.
Hatta TÜFE-Gıda endeksi ile verilen reel asgari ücretin 2022’deki değerinin 2018 değerinden çok farklı olmadığını, asgari ücret ile geçimini sağlayan kişilerin 2018’den beri reel gelirlerinde hemen hemen hiçbir ilerleme gözlenmediğini söyleyebiliriz.
