17 Kasım 2023, Ayse Ökten ve Samed Küçükikiz
2021 Kasım ayında hızla artmaya başlayan dolar kuru ve enflasyon ile birlikte Türkiye’de yaşayanların toplam mevduatlarındaki yabancı para oranı da hızlı bir artış göstermeye başlamıştı. Bu oran 2021’in Eylül ayında %45.6 iken Aralık ayında %56.2’e yükselmiş, Ekim 2023’de ise %35.9 seviyesine düşmüştür.
Yabancı mevduata olan talep artışını dizginlemek amacı ile 21 Aralık 2021 tarihinde Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesabı tüketicilere sunuldu. Bu hesabı açan kişilerin vade sonunda aldığı getiri o dönem için belirlenen faiz getirisi ile olası kur değişikliği oranın kıyaslanması ve yüksek olan orandan getiri alması seklinde düzenlenmişti. Aşağıdaki grafikte KKM mevduatların dolar cinsinden sunmaktayız (veri). Bir sene içinde yaklaşık 75 milyar dolara çıkan KKM mevduatları, güncel verilere göre 2023 Kasım ayında yaklaşık 100 milyar dolar değerindedir.
Toplam mevduatlarda yabancı para oranı düşerken KKM oranları artmış olduğu için, 2022-2023 döneminde bu iki mevduat türünün toplam mevduatlardaki oranı %60-70 civarlarında seyretmiştir.
Aşağıdaki grafikten de görülebileceği gibi TL mevduat faizleri halen enflasyon oranının oldukça altında seyretmektedir. Örneğin Ekim 2023’de 1 aylık mevduat faizi %34.1, enflasyon %61.3 olduğuna göre expost reel faiz eksi %27.2 olmuştur. Bu durumda, yabancı para mevduatlarına ya da KKM’ye olan talebin düşmesi kolay değildir.
